کیوسک بین الملل تابناک: بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و آمریکا درباره برجام، جلسه شورای امنیت درباره لیبی، سفر مشترک وزرای خارجه فرانسه، آلمان و ایتالیا به لیبی، شلیک دو موشک بالستیک از سوی کره شمالی و سفر وزیر خارجه چین به ایران برای ایجاد جبهه متحد ضد تحریم از جمله مهمترین خبرها، رویدادها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند.
بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و آمریکا درباره برجام
«آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا و «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از دیدار در بروکسل بیانیهای مشترک صادر کردند.
مقامهای دو طرف در بخشی از این بیانیه وعدهدرمانیهای سابق درباره «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) را تکرار کردهاند.
ابراز نگرانی از اقدامات جبرانی ایران
در بخشی از این بیانیه که مربوط به ایران و برجام است آمده است: «مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بورل و وزیر خارجه بلینکن اذعان کردند که برنامه جامع اقدام مشترک به رغم مشکلات موجود همچنان یکی از دستاوردهای اصلی دیپلماسی چندجانبه محسوب میشود.»
بورل و بلینکن در ادامه این بیانیه از اقدامات جبرانی جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و نقض عهد کشورهای اروپایی، ابراز نگرانی کردهاند.
آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهداتش از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد.
ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا به طور کامل تعهداتش در توافق هستهای را اجرا کرد و به کشورهای اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را میدادند برای عمل به تعهداتشان فرصت داد.
سه کشور اروپایی تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام اقداماتی مانند راهاندازی ساز وکاری به نام «اینستکس» را برای مخالفت با تحریمهای آمریکا در دستور کار قرار دادند، اما این اقدامات تنها کنشهایی نمادین بودند و عملاً به هیچ نتیجه ملموسی ختم نشدند.
یکسال بعد از خروج آمریکا از برجام که وعدههای اروپایی برای جبران آثار این خروج محقق نشد تهران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هستهای طی چند گام تعهداتش در توافق هستهای را کاهش خواهد داد.
در بیانیه جوزپ بورل و بلینکن آمده است: «آنها نگرانی مشترک خود را از تداوم فاصله گرفتن ایران از تعهدات هستهای خود ذیل برجام ابراز کرده و بر حمایت کامل از تلاش آژانس بینالمللی انرژی اتمی جهت نظارت مستقل بر تعهدات هستهای ایران تأکید کردند.»
تئوری شکستخورده ترامپ
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریمهای متوقفشده ذیل این توافق و اعمال تحریمهای جدید به سیاستهایی تحریکآمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.
تئوری ترامپ این بود که این سیاستها میتواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند.
او روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بیمورد تنشها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده گفته قصد دارد ایالات متحده را به برجام بازگرداند، اما تا کنون از انجام اقدامات لازم برای عقبگرد از مسیر دولت پیشین خودداری کرده است.
مقامهای دولت بایدن گفتهاند آمادهاند با ایران بر سر بازگشت به برجام گفتوگو کنند، اما تهران تأکید کرده گفتوگوها بر سر برجام قبلاً انجام شده و واشنگتن تنها بعد از بازگشت به تعهداتش در برجام میتواند در جلسات این توافق شرکت کرده و درباره آن گفتوگو کند.
در بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و آمریکا ادعا شده بلینکن بار دیگر بر تعهد کشورش برای «بازگشت دوجانبه» به برجام تأکید کرده است.
در این بیانیه آمده است: «وزیر خارجه بلینکن بر آمادگی آمریکا جهت ورود مجدد به دیپلماسی موثر برای بازگشت دوجانبه به برجام و اجرای کامل آن از سوی ایالات متحده و ایران تأکید کرد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از چشمانداز بازگشت آمریکا به برجام استقبال کرد.»
در ادامه تصریح شده است: «هر دو طرف حمایت خود را از تلاشهای جاری دیپلماتیک و تماسهای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کسوت هماهنگکننده برجام با همه طرفها جهت حصول اطمینان از اجرای کامل برجام و تعهدات مربوط به رفع تحریمها ابراز کردند.»
دیپلماتهای ارشد اتحادیه اروپا و آمریکا ادعا کردهاند: «ایالات متحده آمادگی خودش را برای ورود به رایزنیهای معطوف به نتیجه در جهت این هدف ابراز کرد.»
جلسه شورای امنیت درباره لیبی
شورای امنیت سازمان ملل روز چهارشنبه نشستی درباره وضعیت لیبی از طریق ویدئوکنفرانس برگزار کرد.
در گزارشی که به دست خبرگزاری فرانسه رسیده است، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، به شورای امنیت اعلام کرده است که براساس اطلاعات به دست آمده از حضور مداوم عوامل خارجی در داخل و حومه "سرت" و مرکز لیبی بسیار نگران است و باوجود خروج تعدادی از مزدوران، این مقدار ناکافی بوده است.
دبیرکل سازمان ملل در این گزارش خاطر نشان کرده است: "از تمامی عوامل داخلی، منطقهای و بینالمللی درخواست میکنم که به مفاد توافق نامه آتش بس احترام بگذارند تا از اجرای کامل آن بدون تأخیر اطمینان حاصل کنند. این شامل احترام کامل و بدون قید و شرط به تحریم تسلیحاتی سازمان ملل میشود".
با "بینتیجه" دانستن این تحریم اعمال شده از سال ۲۰۱۱، چندین گزارش سازمان ملل در گذشته بر حضور مزدوران خارجی در لیبی، به ویژه از روسیه، چاد، سودان و سوریه و همچنین واحدهای نظامی ترکیه تحت "توافق نامه دو جانبه" با طرابلس تأکید کرده اند.
آنتونیو گوترش در این گزارش جزئیات پیشنهاد خود را برای استقرار تدریجی ناظران آتش بس و خروج مزدوران خارجی ارائه داده است. با این حال، وی تعداد ناظران پیش بینی شده را که غیرنظامیان غیرمسلح در توافق با احزاب لیبی هستند ، مشخص نکرده است.
نماینده دائمی فرانسه در سازمان ملل نیز در این نشست از شورای امنیت خواست که "در اسرع وقت" قطعنامه ای را درباره راه اندازی مکانیزمی برای نظارت بر رعایت آتش بس در لیبی تصویب کند.
سفر مشترک وزرای خارجه فرانسه، آلمان و ایتالیا به لیبی
وزرای خارجه فرانسه، آلمان و ایتالیا امروز (پنجشنبه) کنفرانس مشترکی در طرابلس، پایتخت لیبی، برگزار خواهند کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در کنفرانس مشترکی که میان وزرای خارجه فرانسه، آلمان و ایتالیا برگزار میشود، وزیرخارجه لیبی نیز حضور پیدا خواهد کرد.
این دیدار مشترک چندین روز پس از انتصاب یک دولت جدید متحد و مسئول مدیریت انتقال تا انتخابات دسامبر صورت می گیرد.
از زمان سقوط رژیم معمر قذافی در سال ۲۰۱۱ ، لیبی در تلاش است تا خود را از یک دهه درگیری که به دلیل وجود قدرتهای رقیب در سال های اخیر اتفاق افتاده است، خارج کند.
شلیک دو موشک بالستیک از سوی کره شمالی
شبکه خبری «سیانان» بعد از انتشار گزارشهایی در رسانههای ژاپن و کره جنوبی مبنی بر اینکه کره شمالی یک پرتابه جدید به سمت دریای ژاپن شلیک کرده تصریح کرد که پیونگیانگ دو فروند موشک بالستیک کرده است.
ساعاتی قبلتر وزارت دفاع ژاپن در بیانیهای گفته بود کره شمالی اقدام به شلیک پرتابهای کرده که ممکن است موشک بالستیک باشد. ارتش کره جنوبی هم ضمن تأیید این خبر گفت کره شمالی این پرتابه را به سمت دریای ژاپن شلیک کرده است.
این دومین بار در هفته جاری است که تحرکاتی از سوی کره شمالی در این زمینه انجام شده است. روزنامه «واشنگتنپست» بامداد چهارشنبه در خبری اختصاصی گزارش داده بود پیونگیانگ برای هشدار به دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» چند فروند موشک کوتاهبرد شلیک کرده است.
این روزنامه به نقل از افراد مطلع - که نامشان را فاش نکرد - نوشت، این شلیکها روز یکشنبه و همزمان با انتقاد کره شمالی از دولت بایدن به دلیل تداوم رزمایشهای مشترک با کره جنوبی انجام شده است.
پیش از این، کیم یو جونگ» خواهر رهبر کره شمالی دولت بایدن هشدار داد اگر واقعا به دنبال صلح است، باید از ایجاد دردسر و خشمگین کردن پیونگیانگ اجتناب کند.
آمریکا و اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد از زمان اولین آزمایش اتمی کره شمالی در سال ۲۰۰۶ میلادی، چندین دور تحریم علیه کره شمالی وضع کردهاند.
کره شمالی علیرغم این تحریمها بر تقویت توانایی نظامی خود برای مقابله با تهدید حضور نیروهای آمریکایی در منطقه تأکید کرده است.
کره شمالی میگوید تا زمانی که آمریکا به سیاست خصمانه خود برای براندازی نظام حاکم در پیونگیانگ پایان ندهد از برنامه موشکی و هستهای خود عقبنشینی نخواهد کرد.
سفر وزیر خارجه چین به ایران برای ایجاد جبهه متحد ضد تحریم
«وانگ یی» وزیر امور خارجه چین روز گذشته (چهارشنبه) تور یک هفتهای خود به منطقه غرب آسیا را در حالی آغاز کرد که قصد دارد در خصوص مسئله هستهای ایران بحثهایی را انجام دهد و به دنبال گسترش اتحاد و ائتلاف در مقابل تحریمهای غرب است
بنا بر گزارش روزنامه چینی «ساوث مورنینگ چاینا»، اولین توقف وانگ، عربستان سعودی خواهد بود و وی سپس به ترکیه، ایران، امارات عربی متحده، بحرین و عمان سفر خواهد کرد و در تاریخ ۳۰ مارس (۱۰ فروردین ماه) به پکن بازخواهد گشت.
«هوآ لیمینگ» سفیر پیشین چین در ایران در خصوص اهداف سفر وزیر خارجه چین به منطقه غرب آسیا توضیح داد که وانگ قصد دارد «حلقه دوستان چین را گسترش دهد و روابط با این کشورها را بهبود بخشد».
به اعتقاد این دیپلمات چینی، وزیر خارجه چین قصد دارد با سفر به منطقه غرب آسیا پیام مهمی را به آمریکا ارسال کند.
وی در این خصوص گفت: «چین خواستار ارسال پیامی روشن به ایالات متحده است مبنی بر اینکه این کشور همچنان بازیگر کلیدی در موضوع هستهای ایران است و... بدون مشارکت چین، یافتن راهحل (در خصوص مسائل پیرامونی برنامه هستهای ایران) غیرممکن است».
طبق این گزارش، سفر وزیر خارجه چین به غرب آسیا درست مدت اندکی پس از تبادل نظر پرتنش وانگ و «یانگ جیهچی» دیپلمات ارشد چین با «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا و «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا در مذاکرات دو کشور در آلاسکا صورت گرفته است.
بعد از سفر ۲۰۱۶ «شی جینپینگ» رئیسجمهور چین به ایران، وانگ عالیرتبهترین مقام چینی محسوب میشود که به ایران سفر میکند و طبق این گزارش این سفر در شرایطی صورت میگیرد که تلاشها برای احیای برجام متوقف شده است.
هوآ در خصوص سفر این دیپلمات ارشد چین به ایران توضیح میدهد: «چین نقش کلیدی در تحقق توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران داشته است و نسبتاً با ایالات متحده در خصوص موضوع ایران همکاری داشته است».
«دونالد ترامپ» در اردیبهشت ۹۷ علیرغم مخالفتهای طرفهای برجام (انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بهعلاوه آلمان) و همچنین پایبندی جمهوری اسلامی به تعهداتش ذیل برجام، به صورت یکجانبه از توافق هستهای ایران خارج شد و به امید وادار کردن ایران به موافقت با توافق مورد پسند آمریکا، سیاست «فشار حداکثری» را علیه جمهوری اسلامی در پیش گرفت که نه تنها نتیجهای نداشت بلکه ایران را وادار کرد به دنبال بدعهدی شرکای اروپایی برجام در قبال تعهداتشان، گامهایی را در جهت کاهش تعهدات برجامی بردارد.
«ما ژائوجو» معاون وزیر خارجه چین در سال جاری میلادی، دوبار با «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در خصوص مسئله هستهای ایران گفتوگوهایی را انجام داده است.
هوآ تصریح کرد: «موضوع ایران به همراه موضوع تغییرات اقلیمی همچنان محتملترین حوزههایی هستند که چین و آمریکا به دنبال همکاری در خصوص آنها میباشند».
«یین گانگ» کارشناس امور غرب آسیا در آکادمی علوم اجتماعی چین در خصوص اهداف سفر وزیر خارجه چین به منطقه میگوید: «وانگ بیشتر سعی میکند که بین تهران و واشنگتن و همچنین ایران و کشورهای عرب میانجیگری کند-او از ایجاد یک گفتوگوی چندجانبه در منطقه خلیج (فارس) برای حل اختلافات سخن به میان آورده است.
دستیابی به تمامی اینها دشوار است اما سفر وانگ برای بیان این مسئله است که چین در خصوص این موضوعات در حال تلاش است».
طبق این گزارش، سفر این دیپلمات چینی به منطقه غرب آسیا در میان تشدید تنشها میان کشورهای غربی و پکن به دنبال تحمیل تحریمهای آمریکا، اتحادیه اروپا، کانادا و بریتانیا علیه چین به بهانه نقض حقوق بشری صورت میگیرد.
«شی ینهونگ» کارشناس امور روابط بینالملل در دانشگاه «رنمین» پکن در این خصوص میگوید: «چین احتمالاً به دنبال یک جبهه متحد علیه تحریمهای غرب به همراه کشورهایی است که به صورت یکسان از این گونه اقدامات ناراضی هستند».
وانگ روز سهشنبه هفته جاری با «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در خصوص همکاری مشترک علیه تحریمهای غرب به توافق رسیدند.